نام فارسي:                               نعناع فلفلي

نام علمي: mentha piperata                                خانواده :  lamiaceae                                                                 

خصوصيات گياهشناسي :

 گياهي است دورگه كه از هيبريد دوگونه بوجود آمده است. اين گياه علفي وچند ساله، داري ساقه هاي زير زميني (ريزوم) ساقه اش چهارگوش كه حاوي انتوسيانين است.  گلها برنگ بنفش بصورت خوشه هاي مجتمع قراردارندوميوه اش كپسولي كوچك وبرنگ قرمز تيره است كه داراي بذوري بدون قوه رويشي مي باشد اسانس در حفره هاي ريز كوتيكول ساخته وذخيره مي شود.طعم تند برگها سبب معروفيت اين گياه به نام نعناع فلفلي شده است.

خواص درمانی و کاربرد: نعناع فلفلی دارای خواصی مانند ضد اسپاسم، پیشگیری کننده از استفراغ، ضد نفخ و خنک کننده است. منتول موجود در اسانس اين گياه حاوي یک ماده ی آنتی باکتریال قوی می باشد. از اسانس نعناع فلفلی برای معطر کردن داروها و خمیر دندان ها و ... استفاده می شود. در اکثر شکلات های نعناعی و آدامس ها از اسانس این گونه نعناع استفاده می گردد.

احتیاطات مصرف: نعناع محرک غشاءهاي مخاطی است و نباید بیش از یک هفته بدون وقفه به کودکان داده شود. هیچ شکلی از نعناع را نباید به نوزادان داد. در دوران شیردهی از مصرف خوراکی آن بایستی خودداری گردد زیرا سبب کاهش جریان شیر می شود.تعدادی از داروهای حاصل شده از این گیاه که در داروخانه های کشور موجود می باشند عبارتند از: قرص آلتادین (ضد التهاب مخاط گلو و دهان)، دهانشویه ی پرسیکا، قطره سوپرفیت ـ پودر کارامین ـ قطره کارمینت ـ قرص جویدنی منتا و منتازین ( ضد نفخ و ضد اسپاسم دستگاه گوارش) و .....

نيازهاي اكولوژيكي :برخی از محققین منشاء آن را آسیا و برخی دیگر، منشا آن را انگلستان می دانند. این گیاه بومی کشورمان نیست ولی بطور وسیع در اکثر استان ها کشت می شود. نعنا فلفلی را در اکثر مکان ها می توان کاشت اين گياه در شرایط روز بلند و رطوبت بالا و دمای 18 تا 20 درجه دارای بهترین عملکرد کمی و کیفی است. به دلیل داشتن ریشه های سطحی بایستی در فواصل کوتاه و به مقدار نسبتا زیاد آبیاری شود و خاک های لوم شنی با مقدار هوموس بالا و اسیدیته 5 تا 8 را می پسندد.

مواد و عناصر غذايي مورد نياز :

نعنا فلفلی گیاهی چندساله است و به همین دلیل در مرحله كشت آماده سازی اولیه خاک دارای اهمیت فوق العاده ای می باشد. در تابستان (برای کشت پائیزه) یا در پائیز(برای کشت بهاره) 20 تا 30 تن کود دامی کاملا پوسیده را به همراه 50 تا 90 کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر و 60 تا 90 کیلوگرم در هکتار کود ازته به خاک اضافه می کنیم. عملیات شخم و تسطیح را اندکی قبل از کاشت انجام می دهیم.

اصول كاشت و داشت :

. کشت پائیزه بر کشت بهاره ترجیح دارد چون در فصل پائیز خاک دارای رطوبت کافی است و گیاه در فصل بهار زودتر رشد اش را شروع می کند روش های تکثیر نعناع فلفلی به ترتیب اهمیت عبارتند از:تکثیر رویشی از طریق ریشه رست (استولون): استولون نوعی ساقه است  و دارای گره هایی است که از محل آنها ریشه تولید می شود. استولون های دارای حداقل 2 گره را که از گیاهان 2 تا 3 ساله جدا کرده ایم برای کشت استفاده می کنیم. فاصله ی کشت بین ردیف ها 50 سانتی متر است که فاصله ی دو بوته بر روی ردیف ها 20 تا30 سانتی متر می باشد.
 تکثیر رویشی از طریق پاجوش: در اواخر بهار (خرداد ماه) پاجوش های دارای 8 تا 10 سانتی متر ارتفاع را از بوته های 2 تا 3 ساله جدا می کنیم و در زمین موردنظر کشت می کنیم. برای هر زمین به 112 تا 134 هزار پاجوش نیاز داریم.
در مورد عملیات داشت توصیه می شود هر سال 90 تا 120 کیلوگرم در هکتار کود ازته به خاک اضافه شود که دو سوم آن را در فصل بهار قبل از رویش و یک سوم آن را پس از اولین برداشت سالانه به خاک اضافه می کنیم. افزودن سایر عناصر غذایی به آزمایشات خاک و وضع گیاه بستگی دارد. آبیاری منظم و تا حدودی هم مبارزه با علف های هرز توصیه می شود.

برداشت :سرشاخه های گلدار و برگ ها مورد برداشت قرار می گیرند. روش و زمان برداشت به نوع مصرف اندام های جمع آوری شده بستگی دارد. برای استخراج اسانس برداشت را در زمان گل دهی و برای استفاده از پیکر رویشی برداشت را قبل از گل دهی انجام می دهیم. برداشت توسط دست یا ماشین به تعداد 2 تا 3 مرتبه در طول فصل رویش صورت می گیرد و گیاه را از فاصله ی 5 سانتی متری خاک قطع می کنیم. طبق توصیه ی محققین بهتر است تا قبل از خرداد ماه برداشت صورت نگیرد، چون تا این زمان اسانس نعناع دارای مقدار زیادی منتون است که سبب کاهش کیفیت اسانس می گردد. عملکرد سالانه ی محصول تازه 12 تا 20 تن در هکتار است که حاصل آن، 30 تا 60 کیلوگرم اسانس و 3 تن محصول خشک می باشد.