نام فارسي : كدو تخم كاغذي
نام علمي: Cucurbita pepo خانواده : cucurbitacae
خصوصيات گياهشناسي:
گياهي علفي يكساله با ساقه كركدار وخزنده وريشه محكم ميباشد كه ابتداي گلهاي نر بصورت دسته اي وسپس گلهاي ماده بصورت جداگانه ظاهر ميشود ميوه درشت وكروي شكل برنگ زرد و داخل هر ميوه 400 تا500 عدد دانه برنگ سبز تيره يا سوزني است.وزن هزار دانه اين گياه 200تا310 گرم است براي هر 10 هكتار دوتا سه كندو زنبور عسل جهت تسريع در گرده افشاني بسيار موثر است.
اندام مورد استفاده :
قسمت مورد استفاده اين گياه دانه است كه حاوي 40تا 60 درصد روغن ميباشد. مهمترين اسيد چرب تشكيل دهنده روغن را اسيد لينولييك تشكيل ميدهد. روغن همچنين شامل مواد ارزشمندي مانند ويتامين اي ، فيتوسترولول و پروتوكلروفيل مي باشد.
خواص درماني وكاربرد:
معالج تورم پروستات ومداواي سوزش ادرار وتصلب شرايين مي باشد.مصرف دانه هاي اين گياه باعث تقويت ومقاومت بدن درمقابل عوامل بيماري زا مي شود ودرصنايع داروسازي كاربرد زيادي دارد.
نيازهاي اكولوژيكي :
روز بلند است و به نور وحرارت زياد نياز دارد.دردماي زير 15درجه رشد كمي داردويا رشد نمي كند. ريشه اين گياه عميق است وبه سهولت قادر است آب را از اعماق زمين جذب كندنسبت به خشكي گياهي مقاوم است.بافت متوسط وغني از موادوعناصرغذايي خاك مناسب براي كشت گياه است.درخاكهاي اسيدي ومناطق سردمناسب نيست.
مواد و عناصر غذايي مورد نياز :
30تا40 تن كود حيواني كاملا پوسيده در هر هكتارنقش عمده اي در افزايش عملكرد دانه ومواد موثره آن دارد.چنانچه زمين از مواد غذايي تهي باشد فصل پاييز بهمراه اضافه كردن كود حيواني60 تا 80 كيلوگرم ازت100،تا120كيلوگرم پتاس و120 تا150 كيلوگرم فسفردرهكتار به خاك اضافه ميشود.
اصول كاشت و داشت :
چون اين گياه به سرما بسيار حساس است نيمه اول ارديبهشت ماه زمان مناسبي براي كشت بذراست كه خطر سرماي ديرس بهاره رفع شده باشد. عمق كاشت بستگي به بافت خاك داشته وبين 4-6 سانتي متروفاصله بوته هاروي رديف 40-50 سانتي متر مي باشد.در هر هكتار 2000بوته كشت ميشود و6-8 كيلوگرم بذر نياز است ودر هر چاله3-5 عدد بذر كشت ميگردد.پس از كاشت آبياري مناسب ضروري است از15 ارديبهشت تا اخر مرداد در صورت عدم بارندگي با توجه به بافت خاك وشدت بخيبرآبياري مرتب صورت گيرد بخصوص قبل ازگلدهي وبعداز ميوه بستن تنش خشكي دركاهش عملكرد بسيار موثر است.چون ساقه گياه خزنده است وعلفهاي هرز ميتوانند برآن غلبه كنند مبارزه با علفهاي هرز ضرورت دارد.
آفات وبيماريها:
اين گياه به سرعت به بيماريهاي ويروسي مبتلا مي شود وسفيدك سطحي وسفيدك دروغي از بيماريهاي شايع اين گياه است براي مبارزه زماني كه گياه 4 تا 6 برگي است كار مبارزه را مي توان شروع كرد .
برداشت :
زمان برداشت محصول به شرايط اقليمي محل رويش گياه بستگي دارد ميوه ها از اواسط شهريور بتدريج مي رسند با رسيدن ميوه ها برگها وساقه گياهان خشك مي شود زماني كه 70 تا 75 درصد ميوه ها رسيدند آنها را بايد جمع آوري كرد .
پس از جمع آوري ميوه ها با شكفتن ميوه دانه ها را خارج كرده ودماي مناسب 30 تا 35 درجه سانتيگراد اقدام به خشك كردن نموده ، رطوبت مجاز دانه ها 12درصد است از هر هكتار 80 تا150 تن ميوه كدو به دست مي آيد كه از اين مقدار كدو 9/0 تا 5/1 تن دانه استحصال مي شود .